زمانی که شما مقدار زیادی پول نقد در دست دارید و می‌خواهید آن‌ها را از خطر سرقت دور کنید باید آن‌ها را در جایی ذخیره کنید، به همین دلیل تنها فکری که به ذهنتان می‌رسد سپرده کردن آن‌ها در یک حساب بانکی است. با این تفاوت که حساب بانکی پول فیزیکی شما را درون خود نگهداری می‌کند اما ولت‌ها دارایی‌های دیجیتالی شما (مانند ارزهای دیجیتال یا NFTها) را حفظ خواهند کرد.
در ادامه مقاله راجع به کیف پول ارز دیجیتال، انواع، طریقه عملکرد آن و کاربردهای آن در کلیدهای خصوصی و عمومی صحبت می‌کنیم.
معرفی کیف پول ارز دیجیتال
در بیانی ساده می‌توان گفت، کیف پول ارز دیجیتال یک گاوصندق نرم افزاری است که وظیفه‌ی حفظ و نگهداری دارایی‌های دیجیتالی شما را در شبکه بلاکچین بر عهده دارد و اغلب در دو نوع سخت افزاری و نرم افزاری ارائه می‌شود. این اپلیکیشن دارای دو کلید عمومی و خصوصی است که عملکرد‌های مختلفی از جمله نگهداری، دریافت، ارسال، ذخیره و سهام گذاری در انواع اپلیکیشن‌ها فراهم می‌کند. تعدادی از این کیف پول‌ها می‌توانید به صورت رایگان روی موبایل و کامپیوتر خود در قالب نرم افزار مرورگر خود نصب کنید. برخی دیگر از کیف پول‌ها دستگاهی شبیه فلش در بازار وجود دارند که باید آن را از فروشگاه معتبر خریداری کنید.
کیف پول ارز دیجیتال واسطه شما با شبکه‌های بلاک چین هستند که درخواست‌هایتان را با کد‌های رمزنگاری شده را ارسال می‌کنند تا ناظران شبکه آن را بررسی کنند. برای ارسال تراکنش ابتدا آدرس کیف پول به همراه مبلغ تراکنش وارد و بعد با کلید خصوصی امضا کنید.
کیف پول ارز دیجیتال چطور کار می‌کند؟
همانطور که در بخش بالا گفتیم؛ پول‌ها در حساب‌های بانکی برای اطمینان بیشتر نگهداری می‌شود. ولی در کیف پول کلیدهای رمزنگاری شده عمومی و خصوصی می‌توان نگهداری کرد. رمز ارزها وجود فیزیکی ندارند و نمی‌توان آن‌ها را به صورت فیزیکی ذخیره کرد. باید بدانید در اختیار گذاشتن آدرس کیف پولتان هیچ مانع و مشکلی ندارد، زیرا برای انتقال وجه باید از آن استفاده کنند.
امروزه اگر کسی بخواهد رمز ارزی را برای شما ارسال کند شما می‌توانید به آدرس کیف پول خود را به او بدهید و رمز ارزتان را دریافت کنید. کیف پول ارز دیجیتال ادرس‌های آن شبیه به هم نیستند به همین دلیل هیچ فردی نمی‌تواند پولتان را دریافت کند. برای ایجاد ادرس‌های کیف پول محدودیتی ندارید و می‌توانید هر تعداد که بخواهید برای کیف پولتان آدرس بسازید.
انواع کیف پول ارز دیجیتال چیست؟
هرکدام از کیف پول ارز دیجیتال ویژگی و قابلیت‌های خاص خودش را انجام می‌دهد. کیف‌پول رمز ارز را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد از جمله:
کیف پول گرم یا نرم افزاری
این کیف پول دارای اپلیکشن‌های مختلفی مثل موبایل، دسکتاپ و تحت وب هستند. این دسته کیف پول‌ها بیشتر در معرض حملات سایبری قرار می‌گیرند زیرا اطلاعات آن به صورت آنلاین ذخیره می‌شود. در ادامه انواع کیف پول گرم را بررسی می‌کنیم.
کیف پول دسکتاپی
همانطور که از نام این کیف پول مشخص است می‌توان آن را بر روی یک لپ‌تاپ و یا کامپیوتر شخصی استفاده کرد. این کیف پول‌ها کاربر پسند هستند و امیت قابل قبولی دارند. امنیت این کیف پول‌ها به این دلیل زیاد است که کلید خصوصی بر روی هارد کامپیوتر ذخیره می‌شود و امکان دسترسی به آن برای سایر افراد مقدور نیست. دقت داشته باشید که اگر شخصی از راه دور امکان دسترسی به سیستم شما را داشته باشد می‌تواند به سادگی به محتویات داخل کیف پولتان دسترسی پیدا کند. از معروف‌ترین انواع کیف پول‌های دسکتاپ می‌توان کیف پول جکس و گاردا را نام برد.
کیف پول موبایلی
کیف پول موبایل که بسیار شبیه به کیف پول دسکتاپ است، مستقیماً روی دستگاه تلفن همراه فرد نصب می‌شود. با نصب برنامه کیف پول روی تلفن همراه، دسترسی به این کیف پول بسیار راحت است. کاربران علاوه بر ذخیره آسان ارزهای دیجیتال، می‌توانند از این ارزها برای پرداخت خریدهای روزانه در مکان‌هایی که از رمز ارزها پشتیبانی می‌کنند نیز استفاده کنند. اما به دلیل آنلاین بودن ایمنی پایینی دارند و ممکن است نتوانید کلیدهای خصوصی را کنترل کنید. نقطه ضعف بالقوه کیف پول موبایل نسبت به سایر انواع کیف پول‌ها، متکی بودن به روزرسانی‌های مداوم توسط سازنده برنامه است. در صورت گم یا ربوده شدن تلفن همراه کیف پول شما در معرض خطر قرار می‌گیرد. از کیف پول‌های معروف می‌توان به تراست ولت Trust Wallet، کیف پول Samourai و Muun Wallet اشاره کرد.
کیف پول تحت وب
در کیف پول‌های تحت وب، لازم نیست برنامه یا اپلیکیشنی را بر روی سیستم کامپیوتر و یا موبایل خود دانلود کنید. کاربر از طریق هر دستگاهی که دارای مرورگر وب باشد می‌تواند به یک کیف پول ارز دیجیتال تحت وب دسترسی پیدا کند. به بیان ساده‌تر این نوع والت‌ها روی فضای ابری (Cloud) ذخیره می‌شوند و از طریق هر دستگاهی در هر مکانی قابل استفاده هستند. کیف پول‌های مخصوص صرافی‌ها جزو آن‌ها هستند و امکان ورود به حساب از طریق نام کاربری و رمز عبور را برای کاربران فراهم می‌کنند. اما نکته قابل اهمیت در این کیف پول ریسک بالای هک آن است؛ زیرا کلید خصوصی بر روی سرور های اینترنتی ذخیره می‌شود. نمونه‌ای از کیف پول های تحت وب می‌توان به کیف پول Blockchain.com، Coinbase ،Binance و CEX.io اشاره کرد.
کیف پول سرد یا سخت افزاری
کیف پول سخت افزاری نمونه‌ای دیگر از کیف پول ارز دیجیتال است که از محبوبیت زیادی برخوردار شده و علت آن هم این است که می‌توانید کلیدهای خصوصی خود را ذخیره کرده و آن‌ها را از دستگاه خود حذف کنید. این دسته کیف‌پول دستگاه‌هایی فلزی مانند هستند مانند فلش که اطلاعات و دارایی کاربران را به صورت آفلاین ذخیره می‌کنند. می‌توانید با وصل کردن کیف پول سخت افزاری، تراکنش ارز دیجیتال را روی رایانه یا دستگاه خود انجام دهید. با توجه به این که کیف پول سخت افزاری همیشه وصل نیست و یک دستگاه ایمن به شمار می‌رود، لذا زمانی که کاربر کلید را بیرون بکشد این امنیت تضمین می‌گردد. برخی از محبوب‌ترین کیف پول‌های سخت‌افزاری عبارت‌اند از:
- Ledger Nano S plus
- Trezor Model T
- Dorj
به طور کلی، کیف پول سخت افزاری به دلیل امنیت بالاتر و جداسازی کلیدهای خصوصی از دستگاه‌های آنلاین، به عنوان یک گزینه برتر در امان نگهداشتن ارزهای دیجیتالتان محسوب می‌شود. اما این مسئله بستگی به نیازها و ترجیحات شما دارد. در نهایت، بهترین راه‌حل برای شما کیف پولی است که با نیازها و توجهات امنیتی شما همخوانی داشته باشد.
کیف پول کاغذی
کیف پول کاغذی یکی از انواع کیف پول ارز دیجیتال سرد است که غیر قابل هک است؛ زیرا روی کاغذ چاپ می‌شوند اما گم شدن و پاره شدن کاغذ خطر از دست رفتن دارایی‌ها را به همراه دارد. برخلاف کیف پول‌های سخت افزاری، کیف پول‌های کاغذی کلیدهای خصوصی را کاملا به صورت دستی و سنتی ذخیره می‌کنند. به این ترتیب که کلیدهای عمومی و خصوصی را روی کاغذ چاپ می‌کنید یا در بهترین حالت، کد QR را روی یک برگه برای ذخیره کلیدها ثبت می‌کنید.
جدول مقایسه دو کیف پول نرم افزاری و سخت افزاری
| ویژگی‌ها | کیف پول نرم افزاری | کیف پول سخت افزاری |
| نوع | در قالب اپلیکیشن یا افزونه | فیزیکی |
| امنیت | پایین‌تر (بستر آنلاین) | بالاتر (ذخیره آفلاین) |
| قابلیت‌های جانبی | بیشتر (امکان اتصال به پلتفرم‌های دیگر) | کمتر |
| هزینه | معمولا رایگان | معمولا گران‌تر |
| قابلیت انعطاف‌پذیری | بالا (دسترسی از هر کجا با اینترنت) | محدود (نیاز به دستگاه سخت‌افزاری) |
| سازگاری | گسترده (ویندوز، مک، لینوکس، موبایل) | معمولا با کامپیوتر و موبایل (محدود) |
| مناسب برای | کاربران مبتدی و حرفه‌ای که به راحتی دسترسی نیاز دارند | کاربران حرفه‌ای و کسانی که امنیت بالاتر می‌خواهند |
| کاربرد | عمومی (برای استفاده روزمره) | برای ذخیره‌سازی طولانی مدت و امن |
| منبع باز بودن | برخی منبع باز، امکان بررسی کد توسط کاربران | برخی منبع باز، اما کد سخت‌افزار کمتر قابل بررسی است |
در حالی‌که استفاده از هر یک از کیف پول های نرم افزاری یا سخت افزاری، مزایا و معایب خاص خود را دارد، هر دو مورد امکان ذخیره سازی امن دارایی شما را فراهم می‌نماید. اگر شما به دنبال امنیت بهتر و یا به دنبال سادگی در دسترسی به دارایی‌های رمزینه خود می‌باشید، درک تفاوت کیف پول سخت افزاری و نرم افزاری، می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد کیف پولی که بیشترین تطابق را با خواسته‌های شما دارد، تصمیم‌گیری کنید.
اجزای کیف پول ارز دیجیتال چه چیزهایی هستند؟
کیف پول ارز دیجیتال یا همان ارزهای رمزنگاری شده شامل اجزای مختلفی است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- کلید خصوصی(Private Key) : این کلید در جهت احراز هویت شما و امضای تراکنش‌ها استفاده می‌شود. این کلید بسیار حساس است و بهتر است با دقت زیاد محافظت شود.
- کلید عمومی(Public Key) : کلید عمومی را می‌توان به عنوان آدرس شما در شبکه ارز دیجیتال به کار برد. شما می‌توانید این آدرس را با دیگران به اشتراک بگذارید تا بتوانند به شما ارز ارسال کنند.
- ویژگی چند امضایی: ویژگی چندامضایی لایه امنیتی دیگری را به تراکنش‌های کیف پول ارزهای دیجیتال اضافه می‌کند. در این کیف پول‌ها برای امضای یک تراکنش که در دست انجام است، چند نفر باید امضا کنند تا تراکنش تکمیل شود.
- آدرس(Address): این آدرس به صورت مجموعه‌ای از حروف و اعداد است که به عنوان شناسه شما در شبکه ارز دیجیتال عمل می‌کند و برای دریافت ارز ارسالی استفاده می‌شود.
- عبارت بازیابی (Recovery Phrase یا Seed Phrase): برای این که ذخیره کردن کلیدهای خصوصی راحت شود، در زمان ساخت کیف پول به کاربر عبارت بازیابی یا Seed داده می‌شود. عبارت بازیابی تعدادی کلمه انگلیسی است که می‌توان آن‌ها را یادداشت کرد و برای بازیابی کیف پول، به جای کلید خصوصی از آن استفاده کرد. اگر کسی جز خود ما به این عبارات دسترسی پیدا کند، می‌تواند کیف پولمان را خالی کند.
- برنامه کاربردی یا رابط کاربری(Application or User Interface): این نرم‌افزار یا وب‌سایت که شامل رابط کاربری است، به شما امکان مدیریت و مشاهده موجودی ارزهای دیجیتالتان را می‌دهد.
- بلاکچین(Blockchain): کیف پول معمولاً به یک بلاکچین متصل می‌شود تا تراکنش‌های ارز دیجیتال شما را ذخیره کند و بررسی کند. سعی کنید کیف پولی انتخاب کنید که از بیشترین تعداد بلاک چین‌های ممکن پشتیبانی کند.
کلید عمومی و کلید خصوصی در کیف پول ارز دیجیتال
کلید عمومی در واقع دنباله‌ای از نماد‌هاست که در دسترس همه قرار می‌گیرد و برای رمزنگاری استفاده می‌شود، اما فقط با کلید خصوصی می‌توان اطلاعات تراکنش‌ها و دارایی‌های دیجیتال را رمز‌گشایی کرد. کلید خصوصی بستگی به نوع ارز دیجیتال متفاوت دارد و از رمزگذاری استفاده می‌کنند.
کاربرد کلیدهای خصوصی و عمومی شبیه ایمیل است، شما براي ورود به ایمیل خود نیاز به پسورد مانند کلید خصوصی دارید و آدرس ایمیل شما مثل کلید عمومی یک نقطه دسترسی برای اعضای شبکه‌ی ایمیل است که برایتان پیام ارسال می‌کنند.
کاربردهای کیف پول ارز دیجیتال
کیف پول ارز دیجیتال، به عنوان یک ابزار مهم در جهان ارزهای دیجیتال، برای انجام تراکنش‌ها و مدیریت دارایی‌های کاربران استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای اصلی آن عبارتند از:
- ذخیره و مدیریت دارایی ها
- انجام تراکنش ها
- امنیت بالا
- انجام خرید و فروش آنلاین
- مبادله ارزهای دیجیتال
جمع بندی
همانطور که در مقاله بالا گفتیم، برای ذخیره کردن رمز ارز‌هایتان و محافظت از آن باید در جایی مطمئن آن را ذخیره کنید. ساخت این کیف پول دارای دو کلید عمومی و خصوصی است که عملکرد‌های مختلفی از جمله نگهداری، ارسال، دریافت و ذخیره را انجام می‌دهد. کیف پول ارز دیجیتال را می‌توان به سه نوع دسته بندی کرد نرم افزاری، سخت افزاری و کاغذی که هر کدام آن‌ها معایب خودشان را دارند.
سوالات متداول
- کیف پول ارز دیجیتال چیست؟ کیف پول ارز دیجیتال یک نرم افزار یا سخت افزار است که امکان ذخیره سازی کلید خصوصی ارزهای دیجیتال در آن فراهم شده است.
- اگر کیف پول خود را گم کنم چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر کیف پول خود را گم کنید، به احتمال زیاد دیگر نمی‌توانید به دارایی‌های رمزنگاری خود دسترسی پیدا کنید. به همین دلیل، بسیار مهم است که از کلیدهای بازیابی کیف پول خود به خوبی محافظت کنید. این کلیدها به شما امکان می‌دهند در صورت گم‌شدن یا خراب شدن دستگاه خود، کیف پول خود را بازیابی کنید.
- کیف پول سخت‌افزاری بهتر است یا نرم‌افزاری؟ کیف پول‌های نرم‌افزاری معمولاً رایگان هستند، اما کیف پول‌های سخت‌افزاری گران‌قیمت هستند و نیاز است که آن‌ها را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید. از لحاظ امنیت، کیف پول‌های سخت‌افزاری امنیت بیشتری دارند.